Bangladeş’te seçim ittifakı: Cemaat-i İslami ve öğrenciler aynı cephede

Bangladeş’in en büyük İslami partisi, yaptığı açıklamada, geçen yılki protestolara öncülük eden öğrencilerin kurduğu bir siyasi grupla ittifak anlaşmasına vardığını duyurdu. Ancak söz konusu adım, öğrenci hareketi içindeki bazı üyelerin itirazlarına rağmen atıldı.

“Cemaat-i İslami”, Ağustos 2024’te öğrenci protestoları sonucu Başbakan Şeyh Hasina’nın devrilmesinin ardından yapılacak ve gelecek yıl düzenlenmesi planlanan genel seçimlerde hükümette pay almayı hedefliyor. Bu seçimler, Hasina’nın devrilmesinden sonra yapılacak ilk genel seçim olma özelliğini taşıyor.

Şeyh Hasina’nın 15 yıllık iktidarı boyunca büyük ölçüde baskı altında kalan İslami hareketler, yaklaşan seçimler öncesinde yeniden örgütlenerek siyasi yarışa güçlü biçimde hazırlanıyor. Cemaat-i İslami, 12 Şubat’ta yapılması planlanan seçimleri onlarca yıldır yakaladığı “en büyük fırsat” olarak görüyor.

Cemaat, yaptığı açıklamada, öğrencilerin liderliğini yaptığı “Ulusal Vatandaşlar Partisi” (National Citizen Party) ile uzun süren görüşmelerin ardından anlaşmaya varıldığını bildirdi. Görüşmeler sırasında öğrenci partisinin bazı üyeleri bu ittifaka karşı uyarılarda bulunmuştu.

Cemaat-i İslami lideri Şefik Rahman, ayrıca küçük bir siyasi oluşum olan “Liberal Demokrat Parti” ile de ayrı bir anlaşma yapıldığını açıkladı. Rahman, düzenlediği basın toplantısında, “İttifakta sekiz partiydik. Şimdi iki yeni siyasi parti daha bize katıldı.” dedi.

Cemaat-i İslami’nin öncülük ettiği ittifakta, geçmiş parlamentolarda yalnızca sınırlı sayıda sandalye elde edebilmiş, marjinal konumdaki İslami partilerin ağırlıkta olduğu belirtiliyor.

Nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ve yaklaşık 170 milyon kişinin yaşadığı Bangladeş, 2024’teki protestolardan bu yana siyasi istikrarsızlık ve belirsizlik yaşıyor.

İtirazlar ve istifalar

Cemaat-i İslami ile ittifak öncesinde, Ulusal Vatandaşlar Partisi’nden en az 30 üye, parti lideri Nahid İslam’a mektup yazarak bu iş birliğine karşı çıktıklarını bildirdi. Gönderilen mektupta, partinin ideolojisi ve demokratik değerlere bağlılığının Cemaat-i İslami’nin ideolojisiyle çeliştiği vurgulandı.

Ulusal Vatandaşlar Partisi, mart ayında kurulmuş ve “demokratik, eşitlikçi ve halk odaklı” merkezci politikalar izleme vaadiyle kamuoyuna tanıtılmıştı. Buna rağmen parti lideri Nahid İslam, ittifakı savunarak bunun “ideolojik bir birliktelik değil, seçimlere yönelik bir iş birliği” olduğunu söyledi.

İslam, basın toplantısında, “Özgür, adil ve rekabetçi bir seçim ortamının sağlanması ve ülkeye yeniden hâkim güçlerin dönmesini engellemek için daha geniş bir birlikteliğe ihtiyaç duyduk.” ifadelerini kullandı. Parti programının reform, adalet, hâkimiyet karşıtlığı ve yolsuzlukla mücadeleye odaklanacağını da sözlerine ekledi.

Şeyh Hasina liderliğindeki Avami Birliği’nin seçimlere katılmasının yasaklanması nedeniyle, Bangladeş Milliyetçi Partisi’nin (BNP) seçimi kazanmasının beklendiği belirtiliyor. BNP, geçici lideri Tarık Rahman’ın 17 yıl süren gönüllü sürgünün ardından ülkeye dönmesiyle ivme kazandı.

Cahangirnagar Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nden Prof. Şakil Ahmed ise bu ittifakın oy tercihlerini değiştirebileceğini, ancak uzun vadede Ulusal Vatandaşlar Partisi’nin baskın bir siyasi güç olma hedefini zayıflatabileceğini ifade etti.