Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan: Darbe teşebbüsçüleri silah bırakmadıkça ne ateşkes ne barış var
Burhan, HDK silah bırakmadıkça ateşkes ve barışın söz konusu olmadığını açıkladı. ABD ve bölgesel aktörler ateşkes çağrılarını yinelerken, BM İnsan Hakları Konseyi Faşir’deki ihlaller için acil soruşturma istedi. Çatışmalar ülke genelinde yayılmayı sürdürüyor.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Cuma günü yaptığı açıklamada, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) silah bırakmadığı sürece hiçbir “ateşkes veya barış”a yanaşmayacaklarını belirtti. Burhan, ülkenin orta kesimindeki Cezire eyaletine bağlı es-Siriyeha köyünde halkla buluştuğu konuşmasında, “Araya kim girerse girsin, eğer isyancılar silahı bırakmaz ve yere oturmazsa ne konuşma olur ne barış. Onları da onları destekleyenleri de Sudan’da kabul etmeyeceğiz” dedi.
Burhan, HDK’ye karşı savaşın geri dönüşsüz olduğunu belirterek, “Bu yoldan gideceğiz; ya onları tamamen bitireceğiz ya da ruhumuzu teslim edene kadar savaşacağız. Onlarla ne ateşkesimiz ne konuşmamız ne de barışımız var” ifadelerini kullandı. Ülke çapında savaşın bıraktığı yıkıcı sonuçlara işaret eden Burhan, “Bu savaş hepimize büyük zarar verdi ama ulusal birliğimiz güçlüdür. Bu savaş, isyancıların sonu gelmedikçe sona ermeyecek” dedi.
“Bu savaş müzakereyle değil, silahla bitecek”
HDK’yi “katiller ve suçlular” şeklinde nitelendiren Burhan, “Sudanlıları öldürdüler, işkence ettiler, yağmaladılar. Bizden sadece azap görecekler” diye konuştu. Bölge ziyaretinin amacının halka “şehitlerin kanının boşa gitmeyeceğini” göstermek olduğunu belirten Burhan, “İsyancılarla konuşacak hiçbir şeyimiz yok” dedi.
Her Sudanlının savaşa katkı sunması gerektiğini söyleyen Burhan, “Bu savaş, müzakere veya ateşkesle değil, isyanın tamamen ezilmesiyle sona erecek. Silah taşıyabilen herkes bu mücadeleye katılmalı” ifadelerini kullandı.
ABD ve bölgesel diplomasi: Ateşkes çağrısı
ABD Başkanı’nın Afrika danışmanı Messad Bolos, kısa süre önce yaptığı açıklamada, taraflara “acil insani ateşkese” onay verme çağrısında bulunmuştu. Bolos’un bahsettiği ateşkesin detayları paylaşılmazken, HDK geçen hafta ABD, Suudi Arabistan, Mısır ve BAE’den oluşan “Dörtlü Komite”nin önerdiği insani ateşkese katılmaya hazır olduğunu duyurmuştu.
25 Ekim’de Dörtlü Komite, Washington’da yaptığı toplantıda acil insani ateşkes ve kalıcı ateşkese geçiş sürecini ele almış, üç aylık insani ateşkesle yardımların ülke geneline ulaşmasının hedeflendiğini açıklamıştı. Sürecin ardından dokuz aylık şeffaf bir siyasi geçiş planı öngörülüyor.
Aynı gün, Mısır Dışişleri Bakanı Badr Abdülati ve Suudi mevkidaşı Faysal bin Ferhan da Sudan’da ateşkesin zorunluluğunu vurgulayan bir telefon görüşmesi yaptı.
BM İnsan Hakları Konseyi: Faşir’deki vahşet araştırılsın
Bu gelişmelerle eşzamanlı olarak, BM İnsan Hakları Konseyi, HDK’nin Faşir’i ele geçirmesinin ardından bölgede artan şiddeti “şiddetle kınayan” bir kararı kabul etti. Konsey, binlerce çocuğun da aralarında bulunduğu sivillerin hâlâ şehir içinde mahsur kaldığını, zorla yerinden edilmelerin geniş çapta sürdüğünü belirtti.
Konsey, sağlık personeli, hastaneler ve insani yardım çalışanlarına yönelik saldırıları da kınayarak, tüm taraflara insani yardım erişimini engellememeleri çağrısı yaptı. Karar metni ayrıca, Sudan’dan “paralel yönetim” girişimlerinin reddedilmesini ve tüm dış müdahalelerin çatışmayı körüklemekten başka bir işe yaramadığını vurguladı. Sudan’a silah ambargosu çağrısı da yinelendi.
Bağımsız soruşturma komisyonunun Faşir ve çevresindeki ihlallerle ilgili acil soruşturma başlatması istendi.
Savaş ülke geneline yayılıyor
Öte yandan, Kordofan’ın üç eyaletinde (Kuzey, Güney ve Batı Kordofan) ordu ile HDK arasındaki şiddetli çatışmalar son günlerde on binlerce kişinin göç etmesine neden oldu. Ülkenin 18 eyaletinden 5’i olan Darfur’un tamamı — Kuzey Darfur’un bazı kısımları hariç — HDK kontrolünde bulunuyor. Ordu ise başkent Hartum da dahil olmak üzere ülkenin güney, kuzey, doğu ve orta kesimlerinde 13 eyaletin büyük bölümünü kontrol etmeyi sürdürüyor.
