Mısırlı insan hakları avukatı Hoda Abdelmoneim, 14 yıl önce 25 Ocak 2011'de Kahire’deki Tahrir Meydanı'nda demokrasi ve özgürlük talebiyle kadınların öncülüğünde düzenlenen protestoya liderlik etti. Bugün ise Mısır’daki on binlerce siyasi mahkûm gibi ağır cezaevi koşulları altında hayatta kalma mücadelesi veriyor.
Gözaltı ve Hukuksuz Yargılama
66 yaşındaki Abdelmoneim, 1 Kasım 2018'de Kahire’deki evine düzenlenen baskında gözleri bağlı şekilde gözaltına alındı. Ailesi, üç hafta boyunca kendisinden haber alamadı. Daha sonra savcılığa çıkarılan Abdelmoneim, insan hakları alanındaki çalışmaları nedeniyle "terör örgütüne üyelik" ve "yanıltıcı bilgi yayma" suçlamalarıyla yargılandı.
Mart 2023'te Acil Durum Devlet Güvenlik Mahkemesi (ESSC) tarafından beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ayrıca mal varlıkları donduruldu, seyahat yasağı getirildi ve cezası bittikten sonra beş yıl polis gözetimi altında tutulmasına karar verildi. Ancak, 1 Kasım 2023’te ceza süresi dolmasına rağmen tahliye edilmek yerine aynı suçlamalarla tekrar tutuklandı ve yeni davalar açıldı.
Kötüleşen Sağlık Durumu
Cezaevi sürecinde sağlık durumu hızla kötüleşen Abdelmoneim, ailesine haber verilmeden hastaneye kaldırıldı. Ailesi, diğer mahkûm yakınlarından bir böbreğinin iflas ettiğini, diğerinin ise işlevini kaybetmek üzere olduğunu öğrendi. Ayrıca kalp krizi ve felç geçirdiği, beyin hasarı belirtileri gösterdiği bildirildi.
Ceza süresi bitmesine rağmen "geri dönüşümlü suçlamalar" ile yeniden yargılanan Abdelmoneim, bu süreçte psikolojik olarak da çöküş yaşadı. Kızı Cihad Halid, annesinin 12 gün boyunca yataktan kalkamadığını ve artık eve dönebileceğine dair umudunu kaybettiğini belirtti.
Sistematik Baskılar ve Cezaevi İhlalleri
Mısırlı yetkililerin Abdelmoneim’e yönelik özel bir baskı uyguladığı belirtiliyor. İlk üç yıl boyunca ailesiyle görüştürülmezken, sonrasında da ziyaret hakları keyfi olarak kısıtlandı. Görüşmeler ise cezaevi yetkililerinin gözetiminde gerçekleşiyor. Abdelmoneim, diğer siyasi mahkûmlardan izole edilerek sadece siyasi suçlardan mahkûm olmayan bir kişiyle aynı hücreye yerleştirildi.
Uluslararası insan hakları uzmanı Yasmin Omar, yetkililerin Abdelmoneim’i "insan hakları mücadelesindeki dürüstlüğü nedeniyle" hedef aldığını ve "bu süreçteki tıbbi ihmal ve tekrar eden suçlamalarla onu hapiste ölüme terk ettiklerini" söyledi.
Mısır Cezaevlerinde Artan Ölümler
Mısır’daki insan hakları grupları, cezaevlerinde tıbbi ihmal nedeniyle ölümlerin arttığını bildiriyor. 2024 yılında 50, 2025’te ise şu ana kadar dört mahkûmun bu nedenle yaşamını yitirdiği kaydedildi. Son olarak, siyasi mahkûm Ahmed Gaber’in beyin tümörü nedeniyle tedavi edilmeyerek komaya girip hayatını kaybettiği açıklandı.
Uluslararası raporlar, Mısır’daki cezaevlerinin aşırı kalabalık olduğunu ve mahkûmlara tıbbi müdahalenin keyfi şekilde engellendiğini ortaya koyuyor. Mısır İnsan Hakları Ağı’na göre, 2024’te sadece bir hafta içinde altı mahkûm cezaevi koşulları nedeniyle hayatını kaybetti.
Mısır’daki yetkililer, insan hakları avukatlarını terörle mücadele yasalarını kullanarak susturmaya çalışırken, Abdelmoneim gibi aktivistlerin cezaevinde ağır koşullarda tutulması büyük bir endişe yaratıyor.
Kaynak: middleeasteye.net
