İslamî Direniş Hareketi Hamas, Perşembe akşamı yaptığı açıklamada, kapsamlı bir paket müzakeresine derhal başlamaya ve ellerinde bulunan tüm esirleri, üzerinde anlaşılacak sayıda Filistinli esirin serbest bırakılması karşılığında takas etmeye hazır olduklarını duyurdu. Hamas ayrıca, işgal güçlerinin Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa sürecinin başlaması ve ablukaların kaldırılmasını da bu paketin şartları arasında gösterdi.
Bu açıklama, Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye'nin, Filistin Medya Merkezi tarafından yayınlanan görüntülü konuşmasıyla yapıldı.
Hayye konuşmasında, Hamas ve direniş gruplarının, Gazze Şeridi’ne yönelik vahşi saldırıların ve soykırım savaşının durdurulması için çaba gösterdiğini, bu hedefe ulaşmak amacıyla bir buçuk yıldan fazla süren zorlu müzakereler yürüttüklerini belirtti. Bu sürecin sonunda 17 Ocak’ta üç aşamalı bir anlaşmaya varıldığını ifade etti.
Ancak Hayye, Netanyahu ve hükümetinin bu anlaşmanın ilk aşaması tamamlanmadan geri adım attığını belirtti.
Arabulucuların, Netanyahu'nun ve hükümetinin yarattığı krizden çıkmak için yeniden iletişime geçtiğini söyleyen Hayye, Ramazan ayının sonunda sunulan öneriyi, Netanyahu’nun savaşı sürdürmekteki ısrarına rağmen kabul ettiklerini belirtti. Hayye, Netanyahu’nun siyasi geleceğini korumak adına savaşı sürdürmek istediği kanaatinde olduklarını vurguladı.
Hayye, Netanyahu’nun arabulucu önerisine verdiği cevabın, savaşın durdurulması veya Gazze’den çekilme hedeflerine hizmet etmeyen, aksine engelleyici koşullar içerdiğini söyledi.
Direnişin ve silahın, işgalin varlığıyla doğrudan bağlantılı olduğunu vurgulayan Hayye, bunun Filistin halkının doğal hakkı olduğunu ifade etti.
Netanyahu’nun sunduğu kısmi anlaşmaların, soykırımın sürmesini amaçlayan gündemini gizlemekten başka bir anlam taşımadığını dile getiren Hayye, Hamas’ın bu senaryolarda yer almayacağını net biçimde belirtti.
Hayye ayrıca, ABD'nin özel elçisi Adam Boehler’in, esirler dosyasının savaşla birlikte sona erdirilmesi yönündeki yaklaşımını memnuniyetle karşıladıklarını, bu yaklaşımın Hamas’ın pozisyonuyla örtüştüğünü kaydetti.
Son günlerde Hamas, İsrail tarafından sunulan yeni bir ateşkes önerisi aldı. Bu öneri, 45 günlük geçici bir ateşkesi, bu sürede kalıcı bir ateşkes için müzakereler yürütülmesini ve rehine-esir takasını içeriyor.
İsrail’in önerisinde, direnişin silahsızlandırılması temel şart olarak yer alıyor. Bu şart, Hamas için "kırmızı çizgi" olarak kabul ediliyor ve Mısır’ın sunduğu girişimden tamamen farklılık gösteriyor.
Öneriye göre, ilk günde İsrail-Amerikan vatandaşı esir Aidan Alexander’ın serbest bırakılmasıyla başlayacak şekilde, aşamalar halinde 10 İsrailli esirin serbest bırakılması öngörülüyor. Sonraki aşamalarda ise müebbet hapis cezasına çarptırılmış 120 Filistinli ve 7 Ekim 2023’ten bu yana hakkında suçlama getirilmeyen 1100’den fazla tutuklunun serbest bırakılması planlanıyor.
Taraflar arasında, kayıp esirlerin ve tutukluların durumu hakkında bilgi paylaşımı da öneriliyor. Ayrıca, İsrail'in elinde bulunan 160 Filistinlinin naaşı karşılığında 16 İsrailli rehinenin cenazesinin teslim edilmesi maddesi de bulunuyor.
Öneri ayrıca, İsrail ordusunun Gazze’deki bazı bölgelerden — Refah dahil olmak üzere Gazze’nin güneyi, kuzeyi ve doğusundaki bölgeler — yedi gün süreyle çekilmesini öngörüyor.
Gazze’ye insani yardımın ulaştırılması, bu yardımların sivillere ulaşmasını sağlayacak mekanizmaların oluşturulması ve yerinden edilenlerin barınması için ekipman girişine izin verilmesi gibi unsurlar da teklifte yer alıyor.
Ancak önerideki "Gazze’nin silahsızlandırılması" maddesi ve savaşın kalıcı olarak sona ereceğine dair herhangi bir güvence sunulmaması, Hamas için temel engeller olarak değerlendiriliyor. Hamas, bu güvence olmadan herhangi bir kapsamlı anlaşmayı kabul etmeyeceğini vurguluyor.
Kaynak: Palinfo
