Bangladeş ve Myanmar mültecilerin dönüşü için anlaştı

Myanmar ve Bangladeş, şiddet olaylarından kaçan binlerce Arakanlı Müslüman’ın Bangladeş’teki kamplardan Myanmar’a geri dönmesi için gelecek hafta düğmeye basacak. Benzer bir girişim bir sene önce başarısız olmuştu.

2017 yılının Ağustos ayında Myanmar ordusunun Arakanlı Müslümanlar’a yönelik operasyonları, 730 bin Arakanlı Müslüman’ın komşu ülke Bangladeş’e kaçmasına neden olmuştu.

Birleşmiş Milletler (BM) Myanmar ordusunun operasyonları için “soykırım niyeti taşıyor” ifadelerini kullanmıştı.

Birçok mülteci, şiddet olaylarının devam etmesinden korktuğu için geri dönmeyi reddediyor.

Bangladeş tarafından 22 binden fazla mültecinin ismi Myanmar’a gönderildi, Myanmar hükümeti de ilk aşamada bunların 3 bin 540 kadarının geri dönmesine izin verdi.

İlk grup mültecilerin Myanmar’a gelecek hafta dönmesi planlanıyor.

Arakanlı Müslümanlar’ın Myanmar’a geri gönderilmesi için yapılan son girişim geçen yıl mültecilerin reddetmesi üzerine başarısız olmuştu. Kasım ayında başlatılan bu girişim Bangladeş’teki mülteci kamplarında kaosa yol açmış ve mülteciler protesto gösterileri düzenlemişti.

Bangladeş’ten üst düzey bir yetkili Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada yeni planın daha küçük ölçekli bir plan olduğunu ve istemeyen hiç kimsenin geri dönmeye zorlanmayacağını söyledi.

İsminin açıklanmasını istemeyen yetkili “Bangladeş, güvenli, gönüllü, onurlu ve sürdürülebilir bir transfer istiyor” ifadelerini kullandı.

Ancak Arakanlı aktivist Muhammed Eleyas sürecin Arakanlılara danışılmadan hazırlandığını söyledi ve Myanmar’ın önce Arakanlı topluluğun temel taleplerini karşılamayı kabul etmesi gerektiği mesajını verdi.

Reuters haber ajansının gördüğü BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) iç yazışmalarıysa, Myanmar’ın geri dönmesine izin verdiği mülteciler arasında BM yetkilileri tarafından bir anket yapılmasının istendiğini ortaya koydu.

Bu yazışmalardan birinde UNHCR mültecilere Myanmar’da dönmeleri planlanan bölgelerle ilgli kısıtlamalar ve koşullar konusunda gerekli bilgileri vereceği sözünü veriyor.

Myanmar’daki on binlerce Arakanlı, eyaletteki kamplarda ve köylerde kapalı tutuluyor. Bu kişilere vatandaşlık verilmiyor ve seyahat özgürlükleri de kısıtlanıyor.

BM Arakan’daki koşulların mültecilerin dönüşü için uygun olmadığı görüşünde.

Mültecilerin kaçtığı, nüfusun büyük kısmı Budist olan Arakan eyaletinde faaliyet gösteren Arakan Ordusu isyancıları, hükümet güçleriyle savaşıyor.

BM müfettişleri Temmuz ayında yaptıkları açıklamada güvenlik güçleri ve isyancılar tarafından yapılan sivillere yönelik insan hakları ihlallerinin yeni savaş suçlarına neden olabileceğini söyledi.

Myanmarlı yetkililer BM de dahil olmak üzere insani yardım kurumlarının büyük kısmının ülkede faaliyet göstermesine engel oluyor.

Temmuz ayında Avustralyalı bir düşünce kuruluşu Myanmar hükümetinin mültecilerin dönüşü için çok az hazırlık yaptığını söylemişti.

Uydu görüntüleri de eski Arakan yerleşimlerinde bir yeniden yapılanma ve inşaat faaliyetinin olmadığını gösteriyor.

Myanmar Sosyal Refah Bakanı Min Thein, yetkililerin Bangladeş sınırındaki transit kamplarını güçlendirmek için bölgeye gönderildiklerini aktardı ve hazırlıkları sürdürdüklerini söyledi.

VOA