'Uzayda tekelleşme': Operasyonel uyduların yüzde 35'i tek kişiye ait

Roket ve uzay firması Arianespace'in başkanı Stephane Israel teknoloji milyarderi Elon Musk'ın SpaceX ile binlerce uyduyu alçak Dünya yörüngesine fırlatmasının bu alanda "fiili bir tekelleşme" tehdidi yarattığını söyledi.

Elon Musk'ın Starlink uydu projesi geçtiğimiz günlerde ABD'deki düzenleyici kurum olan Federal İletişim Komisyonu'ndan (FCC) onay aldı. Uzaydan geniş bant internet erişimi sağlayacak olan Starlink projesi için binlerce uydu yerleştirme yetkisi alınmış oldu. Bu durum başta Amazon'un patronu Jeff Bezos da dahil olmak üzere birçok rakibi kızdırdı.

SpaceX şirketine verilen yetki ile yaklaşık 2 bin 800 uydu fırlatılacak. Toplam hedeflenen uydu rakamının çok küçük bir kısmı hali hazırda yörüngeye yerleştirildi ve çalışmaya başladı.

Proje tamamlandığında Musk dünyadaki en geniş kapsamlı internet servis sağlayıcısının sahibi haline gelecek ve hiçbir kablo alt yapısı gerektirmeden dünyanın en ücra köşesine internet hizmeti satabilecek.

Ne var ki Musk'ın rakipleri alçak yörüngede bu kadar fazla sayıda uydu olmasının çarpışma ver kazalara neden olacağını belirtiyor. Bunun yanı sıra radyo frekanslarında da bozulma ve karışmalar meydana geleceği ileri sürülüyor.

Tüm uyduların yüzde 35'i bir kişiye ait

Arianespace'ten Israel Cenevre'deki bir Birleşmiş Milletler konferansında yaptığı konuşmada dünyanın uzaya doğru ilk 1000 km'lik alanını oluşturan alçak yörünge bölgesinin uzun vadede sürdürülebilir bir ekosisteme sahip olması gerektiğini ifade ederek şunları söyledi:

Biz uzayın insan aktivitelerine açık olmasını istiyoruz elbette ancak 'vahşi batı' olmasını reddediyoruz. 1957'den bu yana 9 bin uydu gönderildi uzaya ancak SpaceX daha şimdiden 1667 uydu fırlattı. Bu da şu demek; bugün uzayda operasyonel olan tüm uyduların yüzde 35'i bir kişiye ait. Eğer 50 kg'dan daha ağır ve operasyonel uydular şeklinde kategorize edersek o zaman da tüm uyduların yüzde 50'si Elon Musk'a ait olmuş oluyor."

Uzaya çıkmak imkansız hale gelebilir

Hali hazırda son yıllarda starlink uydularının karıştığı en az iki uzay kazası yaşandığını hatırlatan Israel, uydu sayısı arttıkça bir felaket senaryosu olasılığının da arttığını kaydetti. Parçalara ayrılan bir uydu domino etkisi ile yüzlerce uyduyu parçalara ayırabilir ve bu da gelecekte herhangi bir uzay hamlesini mümkünsüz hale getirebilir.

Israel'e göre uzayın fiili olarak tekelleşme riski bulunuyor ve Musk aslında tam da bu karta oynuyor.

Musk toplamda 42 bin uydu yerleştirmek istiyor

SpaceX toplamda 42 bin uydu için FCC'den yetki izni istedi. Bu durum Arianespace'ı fırlatma kapasitesini arttırmak için Airbus ve Fransız Safran ile işbirliğine itti.

Uzay pazarı 2019'da 13 milyar dolarlık bir hacme sahipti 2027 yılına gelindiğinde bu rakamın 26 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor.

Euronews