Riyad'da müstehcen mizaha alkış, eleştiriye hapis

Riyad’da Louis C.K.’nin sahne alması Suudi Arabistan’daki “yeni eğlence anlayışı”nı gözler önüne serdi. Kutsal topraklarda sahneler açıldı, müstehcen şakalara alkış serbest. Ama bir tweet, bir politik espri hâlâ hapis sebebi. Suudi Arabistan’da kahkaha özgür, fikir suç.

Riyad'da müstehcen mizaha alkış, eleştiriye hapis

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da sahneye çıkan Amerikalı komedyen Louis C.K., her şeye, hatta pornografi dergilerine kadar uzanan esprileriyle sahnede izleyicileri güldürdü. Ancak birçok kişi bu sahneyi “eğlence” adı altında yaşanan ahlaki çöküşün bir göstergesi olarak yorumladı. Çünkü aynı sahnelerde cüretkâr yabancı komedyenlere yer verilirken, Suudi gazeteciler yalnızca bir tweet ya da fikirleri yüzünden hapishanelere gönderiliyor.

Vizyon 2030 programıyla değişen Suudi Arabistan’da manzara artık bambaşka:
Tasarruftan gösterişe, sessizlikten güdümlü kahkahalara geçildi. Eskiden her şeyi suskunlukla örten krallık, bugün sahnelerini cüretkârlığa açarken, eleştiriye karşı kapılarını kapatıyor. Tiyatro sahneleri kuruluyor, ışıklar parlıyor, ancak bu ışıltının ardında yoğun bir baskı ve denetim gölgede kalıyor.

Yeni Suudi Arabistan, cinsellik üzerine şakalara izin verirken, siyasi hicvi yasaklıyor. Akraba evliliğiyle ilgili esprilere gülünebiliyor; ama Cemal Kaşıkçı’nın adı bile telaffuz edilemiyor. Bu da çağın ironisini özetliyor:

Eğlence özgür, düşünce tutsak.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın yönettiği ülkede artık şaka yapmak bile izinle mümkün. Komedyenler dahi kırmızı çizgileri aştıklarında cezalandırılma riskiyle karşı karşıya.
Petrol zenginliğiyle bilinen bu topraklarda, gülmek bile spontane değil, artık o da iktidarın bir parçası.

Altın kaplamalı kafeslerde atılan kahkahalar, özgürlükten çok uzak.