Musul iki yıldır yeniden imarı bekliyor

Irak'ın Musul kentinin DEAŞ'ın elinden kurtarılmasının üzerinden 2 yıl geçti ancak kentin özellikle batı yakasındaki temel hizmet yoksunluğu ve yeniden imarın gerçekleştirilmemesi adeta savaş dün sona ermiş hissi uyandırıyor.

Irak ordusu ve güvenlik güçlerinin 10 Haziran 2014'te Musul'dan çekilmesi üzerine DEAŞ'ın kontrolüne geçti. Kentin örgütün eline geçmesinin ardından Irak ordusu ilk kurtarma operasyonunu 17 Ekim 2016'da başlattı, bir yıl aradan sonra 10 Temmuz 2017'de Musul geri alınabildi.

Musul'un doğu ve batı yakaları

Musul'un ortasından geçen Dicle Nehri, kent merkezini doğu ve batı olmak üzere iki yakaya ayırıyor. Her iki yakadaki yerleşim yapısı ve DEAŞ öncesi nüfus yoğunluğu farklılık gösteriyordu.

Musul kent merkezi, DEAŞ'ın eline düşmeden önce kentin en eski ve dar sokaklarıyla en çok nüfus yoğunluğu batı yakasında yer alıyordu.

Irak güçlerinin, Musul'u geri almak için başlattığı ve 1 yıl süren çetin çatışmalarda en çok zarar görüp büyük yıkımların yaşandığı yer yine mimari yapısıyla batı yakasındaki "Eski Musul" bölgesi oldu.

ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçlerine ait savaş uçaklarının hava saldırısı, DEAŞ'ın patlattığı bombalı araçlar nedeniyle batı yakasında neredeyse yıkılmayan ya da ciddi zarar görmeyen ev kalmadı.

Doğu yakasında ise çatışmaların az yaşanması, yerleşim birimlerinin geniş araziler üzerinde inşa edilmesi nedeniyle savaşın izleri batıya göre daha az hissediliyor.

Batı yakasında evlerin yıkılması veya oturulamaz hale gelmesinin ardından doğuya rağbetin arttığı, emlak ve arsa fiyatlarında ciddi artışların yaşandığı ifade ediliyor.

Buna göre, doğu yakasına talebin artması nedeniyle müstakil bir evin fiyatı 160 bin dolardan (yaklaşık 913 bin Türk lirası) başlayarak 1 milyon dolara (yaklaşık 5 milyon 700 bin Türk lirası) kadar çıkabiliyor.

Enkaz altından çıkarılmayı bekleyen cesetler

Kentin batı yakasındaki mahallelerde savaş izleri ve büyük yıkım, adeta çatışmalar dün sona ermiş hissi uyandırıyor.

Bu yakanın sakinleri, yıkık evlerin enkazı ve enkaz altından çıkarılamayan sivillere ve DEAŞ militanlarına ait cesetlerin kokusuyla yaşamak zorunda bırakıldı.

Musul Belediyesinin verilerine göre, söz konusu yakanın Eski Musul bölgesinde şu ana kadar 5 bin ceset enkaz altından çıkarıldı. Bu cesetlerin 2 bin 700'ü sivillere geriye kalanı ise Iraklı güçlerce öldürülen DEAŞ mensupları ve onların ailelerine ait.

"Musul'da yeniden imar konferansı düzenlensin"

Eski Musul Milletvekili Muhammed Nuri el-Abid, çıkan çatışmalar nedeniyle Musul vilayetinde yaklaşık 120 bin evin ya tamamen ya da kısmen yıkıldığı bilgisini verdi. Abid, özellikle Eski Musul Bölgesi'ndeki yerleşim birimlerinin tamamen yıkıldığını söyledi.

Musul'da yeniden uluslararası bir imar konferansının düzenlenmesi çağrısında bulunan Abid, böylece dünyanın yıkımın büyüklüğünü kendi gözleriyle görebileceğini belirtti.

300 bin Musullu evsiz

Norveç Mülteci Konseyi Basın Sorumlusu Helen Baker'e göre Musullu 300 bin kişi halen iç göçmen statüsünde ve bölgelerine dönmeleri halinde barınacakları bir evleri yok.

Baker, Musul'da yeniden imarın olmaması nedeniyle yüz binlerce iç göçmenin yıllarca çadır kamplarda yaşamak zorunda kalabileceği uyarısında bulundu.

AA