Macaristan-Ukrayna arasındaki gerginlik sürüyor

Ukrayna parlamentosunun yaklaşık iki yıl önce kabul ettiği ve ülkedeki azınlıkların Ukraynaca eğitim almalarını öngören ''eğitim kanunu'' sonrası bozulan Macaristan-Ukrayna ilişkilerinde düzelme beklenmiyor.

Macaristan-Ukrayna arasındaki gerginlik sürüyor

Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto'nun, Ukrayna'daki yeni yönetimin ülkede yaşayan Macar azınlığa yönelik tutumunu değiştirmesi halinde iki ülke arasındaki ilişkilerin düzeleceğini açıklaması, dikkatleri taraflar arasında yaklaşık 2 yıldır devam eden krize çekti.

Ukrayna parlamentosunun 5 Eylül 2017'de kabul ettiği, ülkedeki azınlıkların Ukraynaca eğitim almalarını öngören ''eğitim kanunu''na, Szijjarto'nun "Ukrayna, eğitim kanununda yaptığı düzenlemeyle Macaristan'ı sırtından bıçakladı." şeklindeki tepkisi sonrası bozulan Macaristan ve Ukrayna ilişkilerinde kriz devam ediyor.

Ukrayna'nın eğitim kanununda yaptığı düzenlemeyle, ülkede yaşayan 150 bin civarında Macar azınlığın haklarının ihlal edildiğini öne sürerek tepki gösteren Macaristan, 5 Eylül 2017 öncesinde Ukrayna'nın özellikle Avrupa Birliği (AB) entegrasyonuna ciddi destek verirken, bu tarihten sonra NATO-Ukrayna ilişkileri başta olmak üzere uluslararası platformlarda Ukrayna karşıtı bir duruş sergilemeye başladı.

''Eğitim kanunu'' ile Ukrayna'da Macarca eğitim veren 71 okulun faaliyetinin tehlikeye girdiğini savunan Dışişleri Bakanı Szijjarto, 26 Eylül 2017'de yaptığı açıklamada, ülkesinin, Ukrayna'nın Avrupa entegrasyon sürecinde ilerlemesini sağlayacak tüm adımları veto edeceğini söyledi.

Macaristan'dan Ukrayna'ya NATO vetosu

''Eğitim kanunu'' ile başlayan kriz 2 yıllık süre içinde, birçok defa iki ülkenin karşılıklı olarak birbirlerine nota vermesi ve hatta bir dönem karşılıklı olarak diplomatların iki ülke tarafından "istenmeyen kişi" ilan edilmeleri krizi büyüttü.

Macar hükümetinin, 2017 Aralık ayında düzenlenmesi planlanan NATO-Ukrayna Komisyonu Zirvesini Ukrayna'nın ''eğitim kanunu'' dolayısıyla veto edip, Ukrayna'nın, NATO ile olan iş birliğini tekrar düzeltmesi için yeni ''eğitim kanunu'' geri çekmesi şartını öne sürmesi o dönemde çok tartışılmıştı.

Ukrayna, Macaristan Başkonsolosu'nu "istenmeyen kişi" ilan etti

Ukrayna'nın Berehove kentinde faaliyet gösteren Macaristan Başkonsolosluğunda Macar vatandaşlığı alan kişiler için düzenlenen yemin töreninin gizli kamerayla kaydedilip, 20 Eylül 2018'de sosyal medyada paylaşılmasından ardından Berehove Başkonsolosu'nun Ukrayna tarafından 4 Ekim'de "istenmeyen kişi" ilan edilmesi iki ülke arasında ilişkilerin gerilmesine neden olmuştu.

Macar diplomatın hukuk dışı bir iş yapmadığını savunan Macar hükümeti de aynı gün Ukrayna'nın Budapeşte Büyükelçiliği bünyesinde görevli konsolosu ''orantılı cevap'' kapsamında "istenmeyen kişi" ilan etmiş ve 72 saat içinde ülkeyi terk etmesini istemişti.

Macaristan-Ukrayna arasındaki kriz

Macaristan, Ukrayna'nın eğitim kanununda ve dil yasasında yaptığı değişiklik dolayısıyla ülkedeki Macar azınlığın haklarının ihlal edildiğini öne sürüyor.

Ukrayna'da eğitim kanununda yapılan değişikliğe göre, ülkedeki Macarlar, orta öğretim kurumları ve üniversitelerde ana dillerinde eğitim göremeyecek.

Dil yasasında yapılan değişiklikle devlet yöneticileri, milletvekilleri, Merkez Bankası çalışanları, hakim ve savcıların yanı sıra sözleşmeli askerler, eğitimciler ve sağlık kurumları çalışanları görevleri süresince Ukraynaca kullanacak.

AA