Gecekondu mahallelerinde salgın: Devletten umut yok

Koronavirüs salgınının en çok, nüfus yoğunluğu fazla olan yoksul ülkelerdeki gecekondu yerleşimlerini etkilemesinden endişe ediliyor. Temel altyapı ve temizlik koşullarından yoksun halde dünya genelinde 1 milyar kişinin yaşadığı bu yerleşimler, hükümetlerden çok yardım örgütlerinin desteğiyle salgına karşı tedbir almaya çalışıyor.

Özellikle tuvalet ve banyo gibi temel altyapı eksikliğinin yaşandığı ve hangi ülkede olursa olsun genellikle yoğun nüfusa sahip olan gecekondu bölgeleri, koronavirüs gibi salgınlara karşı en korunmasız yerleşimler olarak görülüyor.

Çoğunlukla iç içe inşa edilmiş ev ya da kulübelerin olduğu bu bölgelerde yetersiz beslenme ve hava kirliliği gibi faktörler de insanları enfeksiyona daha duyarlı hale getiriyor. Ayrıca gecekondu mahallelerinde yaşayanların ekonomik durumu da işlerine ara vermeyi sağlayacak yeterliliğe sahip değil.

"50 kişi aynı tuvaleti kullanıyor"

Kenya’daki gecekondu mahallelerinde faaliyet gösteren "Halk için Işıldayan Umut” (SHOFCO) isimli bir yardım derneğinin kurucusu olan Kennedy Odede, çok küçük yerlerde kalabalık halde yaşayan insanları evde tutmanın zorluğuna dikkat çekiyor. Odede, "50 kişinin bir tuvaleti paylaştığı yerde sosyal mesafeyi nasıl koruyabilirsiniz?” diyor.

Dernekler el uzatıyor

Gecekondu mahallelerinde salgına karşı mücadelede çoğu ülkede dernekler ve yerel yardım örgütleri başı çekiyor. Nijerya Gecekondu Federasyonu isimli oluşumda çalışan Muhammed Zanna isimli gönüllü, “Korona insanların umurunda değil, tek düşündükleri şey açlık. Bu nedenle sokağa çıkma tedbirlerini dikkate almıyorlar. Dolayısıyla kaçınılmaz olarak salgının arttığını göreceğiz” diyor.

Zanna yardım dağıttıkları sırada daha önce hiç tanık olmadığı görüntüler gördüğünü, insanların gıda yardımlarını alabilmek için birbirini ezdiğini, kamyonun üzerine tırmandığını anlatıyor.

Zanna hükümetin bu bölgelere yardım eli uzatacağından şüpheli. Onun isteği uluslararası yardım örgütleri aracılığıyla gecekondu bölgelerindeki halka testler yapılması ve kendilerini koruyabilmeleri için destek olunması. “Her türlü yardıma ihtiyacımız var ve çok acil. Bizim gösterdiğimiz dayanışma yeterli değil” diyor.

Hükümetle gecekondu sakinleri arasında elçilik görevi

Nüfusun yüzde 60'ının yaşadığı ve Afrika’nın en büyük gecekondu mahallesini barındıran Kenya’nın başkenti Nairobi de sosyal mesafe kavramına uzak. SHOFCO derneği burada hükümet ile, kendilerine sırt çevrildiğini düşündükleri için devlete karşı pek fazla inanç beslemeyen bölge halkı arasında köprü olmaya çalışıyor.

Ancak SHOFCO derneğinin bölgeye ulaştırdığı temiz su, sabun ve gıda yardımlarıyla ayrıca gönüllülerin halkın sorunlarını dinlemeye başlamasıyla insanların bakış açısı değişmiş. Derneğin kurucusu Odede, insanların yardımlar karşısında “Vay canına, bu gerçek mi? Televizyonda gördüğümüz bir şey değil mi?” dediğini anlatıyor.

Sao Paulo’daki mahalle kendi sağlık ekibini kurdu

Dünyanın başka bölgelerindeki gecekondu mahallelerinde de benzer kaygılar yaşanıyor. Sao Paulo’daki Paraisopolis bölgesinde vaka sayısı hızla artıyor. Sağlık ekipleri günde 30 civarında COVID-19 şüphesi taşıyan hastaya bakabiliyor. Yedi personel ve üç ambulansa sahip söz konusu sağlık ekibi, bölge sakinlerinin oluşturduğu bir dernek tarafından günlük 1000 euro karşılığında görevlendirilmiş; devlet tarafından değil.

DW