Bangladeş’te Cemaat-i İslami’nin seçimlere katılım yasağı kaldırıldı

Bangladeş Yüksek Mahkemesi Temyiz Dairesi, aralarında Yargıtay Başkanı Syed Refaat Ahmed’in de bulunduğu dört üyeli heyetle Cemaat-i İslami’nin parti kaydının yeniden yapılmasına ve bekleyen idari sorunların çözülmesine karar verdi.

Cemaat-i İslami’nin parti kaydı, 2013 yılında Bangladeş’in laik anayasasını ihlal ettiği gerekçesiyle açılan hukuki bir kampanya sonucunda iptal edilmişti. Parti, dönemin diktatör Başbakanı Şeyh Hasina’nın hükümeti tarafından 2023 yılında çıkarılan yürütme kararıyla resmen yasaklanmıştı.

Ancak bu yasak, Hasina’nın halk ayaklanmasıyla devrilmesi ve yerine geçici Başbakan olarak Muhammed Yunus’un gelmesinin ardından, Ağustos 2024’te kaldırıldı. Hasina daha sonra Hindistan’a kaçtı.

Cemaat-i İslami’nin avukatı Muhammed Şişir Manir, karar sonrası yaptığı açıklamada, “Bu hükümle çok partili demokrasi ve kapsayıcı seçim ilkesi tanınmıştır” dedi ve önceki yasağın siyasi saiklerle verildiğini savundu.

Bu karar, Cemaat-i İslami’nin siyasi rehabilitasyonunda önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Parti, 1971’de Bangladeş’in bağımsızlığını kazanmasının ardından ilk kez yasaklanmıştı. O dönemde birçok üst düzey lider Batı Pakistan’a kaçmış, lider Gulam Azam ise vatandaşlıktan çıkarılarak uzun süre sürgünde yaşamıştı.

1975’te dönemin Devlet Başkanı Şeyh Mucibur Rahman’ın öldürülmesinden sonra, Cemaat-i İslami yeniden siyasi sahneye dönmeye başladı. Başkan Ziyaur Rahman döneminde Azam ülkeye döndü. Ancak 1990’larda, yazar ve aktivist Cehanara İmam’ın önderliğinde partinin savaş dönemi siciline karşı protestolar yoğunlaştı.

2008 seçimlerinde sadece birkaç sandalye kazanan Cemaat-i İslami’nin parti kaydı, 2009’da Yüksek Mahkeme süreciyle yeniden sorgulanmaya başlandı. 2013’te mahkeme, partinin ilahi egemenliği demokrasinin önünde tuttuğu gerekçesiyle seçimlere katılamayacağına hükmetti.

Aynı dönemde partinin pek çok üst düzey ismi, Uluslararası Suçlar Mahkemesi tarafından savaş suçlarından yargılanarak idam edilerek şehit edildi. Bunlardan biri, 2016’da asılan Motiur Rahman Nizami idi. Cemaat-i İslami’nin siyasi ortağı Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) de bu süreçten büyük zarar gördü.

Cemaat-i İslami lideri Delwar Hüseyin Sayeedi’nin mahkûm edilmesinin ardından 2013’te ülke genelinde protestolar patlak verdi.

2023 ve 2024’te artan öğrenci gösterileri üzerine Hasina hükümeti 1 Ağustos 2024’te Cemaat-i İslami ve öğrenci kolu İslami Chatra Şibir’i tamamen yasakladı. Ancak bu yasak 28 Ağustos’ta kaldırıldı.

Yüksek Mahkeme’nin son kararıyla Cemaat-i İslami, bu yıl yapılması planlanan 13. genel seçimlere katılma hakkı kazandı. Bu gelişme, ülkenin siyasi yapısını yeniden şekillendireceğe benziyor.

Kaynak: 5pillarsuk.com