Amnesty: Almanya’nın İsrail'e silah ambargosunu kaldırması “tehlikeli ve gayrimeşru”

Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), Almanya’nın işgalci İsrail’e yönelik silah sevkiyatına uyguladığı kısmi askıya alma kararını kaldırmasını “cüretkâr, gayrimeşru ve tamamen yanlış bir mesaj” olarak nitelendirdi. Örgüt, bu adımın işgalci İsrail’e “soykırım, savaş suçları, apartheid rejimi ve Batı Şeria ile Kudüs’ün ve Gazze’nin yasa dışı işgalini hiçbir bedel ödemeden sürdürebileceği” mesajını verdiğini söyledi.

Af Örgütü’nün araştırma ve savunuculuk faaliyetlerinden sorumlu üst düzey yöneticisi Erika Guevara Rosas, Almanya’nın işgal altındaki Gazze’de kullanılmak üzere işgalci İsrail’e silah ihracatı lisanslarını yeniden vermeye başlamasına ilişkin açıklamasında, Almanya’nın işgalci İsrail’in en büyük silah tedarikçilerinden biri olduğunu hatırlattı. Rosas, Almanya’nın geç de olsa aldığı kısmi askıya alma kararının, “işgalci İsrail’in Gazze’de Filistinlilere karşı işlediği soykırıma yönelik uluslararası baskının az sayıdaki etkili araçlarından biri” olduğunu vurguladı.

Rosas, “Şimdi bu baskının hafifletileceği zaman değil. Tam tersine, işgalci İsrail’in uluslararası hukuku ihlallerine son vermesinin sağlanması gereken bir dönemdeyiz. Uluslararası Adalet Divanı’nın Temmuz 2024’te işaret ettiği ve BM Genel Kurulu’nun teyit ettiği üzere, İsrail’in sürdürdüğü işgal gayrimeşrudur. Almanya’nın attığı bu adım son derece tehlikelidir ve derhal geri çekilmelidir” diye konuştu.

Rosas ayrıca, işgalci İsrail’in Gazze’de Filistinlilere saldırmayı sürdürdüğü, insani yardımı kısıtladığı ve çoğunluğu yerinden edilmiş halka hâlâ temel hizmetlerin sağlanmadığı bir ortamda, Almanya’nın “ateşkes” ve “durumun istikrarı” iddialarıyla silah sevkiyatını yeniden başlatmasını “tamamen yanıltıcı” olarak niteledi.

Af Örgütü uzun süredir işgalci İsrail’e yönelik kapsamlı bir silah ambargosu çağrısı yapıyor. Örgüt, devletlere uluslararası insancıl hukuka uyumu sağlama yükümlülüklerini hatırlatarak, Almanya ve diğer ülkelerin Silah Ticareti Antlaşması kapsamındaki sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini vurguladı. Tüm devletlerin soykırımı engelleme, suçlayanları cezalandırma ve buna katkı sunmaktan kaçınma yükümlülüğü bulunduğuna işaret eden örgüt, işgalci İsrail’e silah sevkiyatını sürdüren hükümetlerin uluslararası hukuki sorumluluklarını ihlal ettiğini belirtti.

8 Ağustos 2025’te Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, işgal altındaki Gazze’de kullanılacak silahlar için ihracat lisanslarının askıya alındığını duyurmuştu. Bu karar, işgalci İsrail Güvenlik Kabinesi’nin Gazze kentinin “kontrolü” için Başbakan Binyamin Netanyahu’nun planlarını onaylamasının ardından gelmişti.

Ancak 24 Kasım 2025’te Almanya kısmi askıya alma kararını kaldırarak, işgalci İsrail’e yapılacak her silah ihracatının “tek tek değerlendirileceğini” açıkladı. Hükümet sözcüsü Sebastian Hille, silah ihracatı kısıtlamalarının kaldırıldığını ve kararın aynı gün yürürlüğe girdiğini duyurdu.

Merz, Ağustos ayında getirilen kısıtlamanın, işgalci İsrail’in o dönemde Gazze’de askerî operasyonlarını tırmandırma planlarına bir tepki olduğunu söyledi. Hille ise basına yaptığı açıklamada, sahadaki gelişmelere göre bu uygulamanın yeniden değerlendirileceğini daha önce ilan ettiklerini hatırlatarak, 10 Ekim’den bu yana ateşkesin sürdüğünü ve durumun “temelde istikrara kavuştuğunu” iddia etti. Hükümet, ateşkesin korunması ve insani yardımın artırılması gerektiğini dile getirdi. İşgalci İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar kararı memnuniyetle karşıladı ve diğer ülkeleri de benzer adımlar atmaya çağırdı.

Öte yandan Almanya’da Eylül ayında yayımlanan bir anket, Almanların %62’sinin işgalci İsrail’in Gazze’deki eylemlerini “soykırım” olarak gördüğünü ortaya koydu. Almanya’nın silah ihracatı ayrıca uluslararası yargı denetimine tabi: Uluslararası Adalet Divanı, Nikaragua’nın Berlin’in işgalci İsrail’in “soykırım” eylemlerine dolaylı katkıda bulunduğu iddiasıyla açtığı davayı inceliyor.

İç hukukta ise Berlin İdare Mahkemesi, geçtiğimiz hafta bazı Filistinlilerin silah ihracatına karşı açtığı davaları, o dönem yürürlükte olan ihracat yasağı nedeniyle reddetmişti. Ancak yeni gelişmeler, bu davaların hukuki açıdan yeniden ele alınmasının önünü açtı.

Almanya, ABD’den sonra işgalci İsrail’in en büyük ikinci silah tedarikçisi olarak öne çıkıyor. Alman hükümetinin verilerine göre 7 Ekim 2023 – 12 Mayıs 2025 döneminde, işgalci İsrail’e yapılan silah ihracat lisanslarının toplam değeri 485 milyon avroyu aştı. Bu sevkiyatlar arasında tank savar sistemleri ve Gazze’de kullanılan Merkava tankları için vites kutuları da bulunuyor.