Suudi rejimi işkenceyle itirafa zorladığı çocuğu idam etti

Suudi Arabistan yönetimi, çocuk yaşta tutuklanan Celal Lebbad hakkında verilen idam cezasını infaz etti. İnsan hakları örgütleri, yargılamanın en temel adil yargılanma standartlarından yoksun olduğunu ve kararın işkence altında alınan itiraflara dayandığını belirtti.

Avrupa-Suudi İnsan Hakları Örgütü (ESOHR), infazı “tam teşekküllü bir suç” olarak tanımlayarak, Riyad’ın uluslararası yükümlülüklerini, özellikle de Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni hiçe saydığını vurguladı.

Uzun Tutukluluk ve İşkence İddiaları

ESOHR’un açıklamasına göre, güvenlik güçleri 2017’de Celal Lebbad’ı hiçbir mahkeme kararı olmadan evine düzenlenen baskında gözaltına aldı. Yaklaşık on ay boyunca tek kişilik hücrede tutulan Lebbad, avukat hakkından mahrum bırakıldı ve ağır işkenceye maruz kaldı. Örgüt, işkencenin elektrik şoku, dayak, boğma ve kız kardeşlerinin tecavüzle tehdit edilmesi gibi yöntemlerle gerçekleştirildiğini açıkladı.

Lebbad, 15 yaşındayken gösterilere katılmak, cenazelere gitmek, aranan kişilere yardım etmek ve Yargıç Muhammed el-Ceyrani’nin öldürülmesi davasıyla ilişkilendirilmekle suçlandı. Ancak ESOHR, söz konusu davada adının İçişleri Bakanlığı tarafından dahi anılmadığını hatırlattı.

BM ve Uluslararası Çağrılar

Birleşmiş Milletler’in çeşitli mekanizmaları, defalarca Lebbad’ın tutuklanmasının keyfi olduğuna dikkat çekti. Kasım 2024’te BM Keyfi Gözaltılar Çalışma Grubu, tutukluluğun yasa dışı olduğuna hükmederek derhal serbest bırakılması çağrısında bulunmuştu. Nisan 2025’te de BM raportörleri, Riyad’ın çocuklara yönelik idamları sürdürmesinden duydukları öfkeyi dile getirdi.

ESOHR, Celal Lebbad’ın, Kral Selman döneminde idam edilen 14’üncü çocuk mahkûm olduğunu belirterek, bunun 2021’de Mustafa el-Dirviş’in idamından bu yana gerçekleşen ilk vaka olduğuna işaret etti.

Sistematik İhlaller

ESOHR, infazın siyasi tutuklulara yönelik sistematik bir politikanın parçası olduğunu vurguladı. Açıklamada, 60’tan fazla tutuklunun hayatının tehlikede olduğu, bunlar arasında çocukların da bulunduğu bildirildi. Celal’in kardeşi Muhammed Lebbad’ın da idam riskiyle karşı karşıya olduğu ifade edildi.

2025’te Rekor İdamlar

İnsan hakları aktivisti Dua Dehini, Arabi21’e yaptığı açıklamada, Celal Lebbad’ın idamının Suudi yönetiminin siyasi mahkûmlar ve çocuklara yönelik baskıcı politikasını sürdürme kararlılığını gösterdiğini söyledi. Dehini, bu durumun uluslararası hukuk kararlarının ve insan hakları taahhütlerinin açıkça ihlali olduğunu vurguladı.

Dehini ayrıca, adil yargılama standartlarından yoksun idamların onlarca çocuk mahkûmun hayatını tehdit ettiğini belirtti. Yalnızca 2025’in başından bu yana ülkede 260 idamın gerçekleştirildiğini, bunun da idam cezasının siyasi ve toplumsal baskı aracı olarak kullanılmasında eşi görülmemiş bir tırmanışa işaret ettiğini kaydetti.