İşgal yönetiminin siyasetinde Filistinlileri temsil eden partiler gücünü artıyor

İşgal yönetiminin 14 Mayıs 1948'de, tarihi Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etmesinin ardından başlayan ve "1948 Arap-İsrail Savaşı" olarak adlandırılan muharebe sonrasında, bölgede yaşayan 700 binden fazla Filistinli evlerini terk etmek zorunda kalırken, çok sayıda Filistinli ise burada kaldı.

Bugün itibariyle nüfusları 1,8 milyonu aşan işgal yönetimi vatandaşı Filistinliler son yıllarda siyasette etkili olmaya başladı.

İşgal yönetiminin kuruluşunun ilk yıllarından itibaren Filistinli adaylar ülkedeki sol partilerin çatısı altında siyasetteki yerlerini aldı. Daha sonraki yıllarda ise Filistinlileri temsil eden partiler tek başlarına seçimlere katılmaya başladı.

"Birinci İntifada" sırasındaki tavrı nedeniyle İşçi Partisi'nden ayrılan eski milletvekili Abdullahvahab Daravşe tarafından 1988'de kurulan Arap Demokratik Partisi, İşgalci İsrail Meclisine giren ilk Arap partisi oldu.

Pazar günü İşgal yönetiminin Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin ile görüşen Hadaş, Arap Değişim Hareketi, Birleşik Arap Listesi, Netanyahu'yu devirmek için başbakan olarak Benny Gantz'ı önerdi.

İttifakta yer alan ve 3 milletvekili bulunan Balad ise Gantz'ın Netanyahu'dan farklı olmadığını dile getirerek Mavi-Beyaz liderine destek vermeyeceğini açıkladı.

Bu üç partinin başbakan olarak Gantz'ı önermesiyle Mavi-Beyaz liderinin eli Netanyahu'ya karşı az da olsa güçlendi.

Zira Ortak Arap Listesi'ndeki 10 milletvekilinin de desteğiyle Gantz'ı başbakan olarak öneren milletvekillerinin sayısı 54'e yükseldi.

Sağ partilerin desteğini alan Netanyahu için ise bu sayı 55 oldu.

Her ne kadar tamamı işgal yönetiminin vatandaşı Filistinlileri temsil etse de bu dört partinin görüşlerinde az da olsa farklar bulunuyor.

Cephe (Hadaş)

İbranice "yeni" anlamına gelen ve baş harflerinin açılımı "Barış ve Eşitlik için Demokratik Cephe" olan Hadaş, 1977'de İsrail Komünist Partisinin devamı olarak kuruldu.

Bugün itibariyle Eymen Avde'nin liderliğini yaptığı parti yönetiminde, sol görüşlü Yahudiler de yer alıyor.

Sol görüşleriyle öne çıkan parti, Filistin-İsrail çekişmesinde iki devletli çözümü destekliyor.

Hadaş, işgal altındaki Batı Şeria'da yer alan yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin boşaltılmasını, İsrail'in 1967'deki Altı Gün Savaşı sırasında işgal ettiği tüm topraklardan çekilerek, söz konusu topraklarda bağımsız Filistin devletinin kurulmasını talep ediyor.

Parti ayrıca, İşgalci İsrail'in baskıları nedeniyle evlerinden olan 6 milyona yakın Filistinli mültecinin de topraklarına geri dönüşüne izin verilmesini istiyor.

Arap Değişim Hareketi (Ta'al)

Mevcut başkanı Ahmed Tibi tarafından 1996'da kurulan partinin politikalarında Arap milliyetçiliği öne çıkıyor.

Ta'al Partisi de Hadaş gibi 1967 sınırlarında bağımsız Filistin devletinin kurulmasını destekliyor.

Ayrıca, İsrail'de yaşayan Araplar ile Yahudiler arasındaki yaşam kalitesi, gelir dağılımı gibi alanlarda farkın kapatılması için çaba sarf ediyor.

Birleşik Arap Listesi (İslami Hareket)

Mevcut başkanı Mansur Abbas tarafından 1996'da kurulan Birleşik Arap Listesi (İslam Hareket), adından da anlaşılacağı üzere İslami görüşleriyle biliniyor .

1948 Filistin İslami Hareketi'nin güney kanadını oluşturan Birleşik Arap Listesi, diğer partiler gibi İsrail'in Altı Gün Savaşında işgal ettiği topraklardan çekilerek, 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin’in kurulmasını talep ediyor.

Birleşik Arap Listesi ayrıca işgal altındaki Doğu Kudüs ve Batı Şeria'daki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin boşaltılmasını, topraklarından sürülen Filistinli mültecilerin evlerine geri dönüş hakkı verilmesini istiyor.

Parti ayrıca, İsrail vatandaşı Filistinlilerin ve diğer Arapların Yahudilerle aynı haklara sahip olmasını savunuyor.

Balad (Tecemmu)

Ünlü Arap düşünür Amzi Bişare tarafından 1996'da kurulan Balad Partisinin politikalarında Arap milliyetçiliği öne çıkıyor.

Bişare'nin partisi kuruluşunun üzerinden 3 yıl geçtikten sonra ilk kez 1999'da 2 milletvekiliyle İsrail Meclisine girmeyi başardı.

Bişare, 2006'daki İsrail-Lübnan savaşında "Hizbullah örgütüne bilgi aktardığı" iddiasıyla hakkında açılan dava nedeniyle ülkeyi terk ederek milletvekilliğinden istifa etti.

Bugün itibariyle İmtanis Şahada'nın liderliğini yürüttüğü Balad da diğer partiler gibi 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin'in kurulmasını, yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerinin boşaltılmasını ve yerlerinden edilen Filistinli mültecilere geri dönüş hakkı verilmesini istiyor.

AA