İran Cumhurbaşkanı Reisi'nin Helikopter Kazasının nedeni açıklandı

İran Silahlı Kuvvetleri'nin, İbrahim Reisi ve beraberindekilerin hayatını kaybettiği helikopter kazasına ilişkin nihai raporunda, sabotaj veya müdahale izine rastlanmadığı belirtilirken, kazanın başlıca nedeninin yoğun sis de dahil olmak üzere hava koşulları olduğu belirtildi.

İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, 1 Eylül'de yayınladığı nihai raporda, kazanın meydana geldiği sırada İran'ın kuzeybatısındaki yoğun ve yükselen sis de dahil olmak üzere sert hava koşullarının kazanın başlıca nedeni olduğuna dair daha önceki bulguları doğruladı.

Helikopterde, kazaya yol açabilecek bir kusura rastlanmadı

Helikopterin satın alındığı tarihten itibaren bakım ve onarımlarına ilişkin tüm dokümanlar askeri ve sivil uzmanlar tarafından titizlikle incelendiği kaydedildi. Yapılan incelemede, tüm büyük onarımların ve kritik parça değişimlerinin standart yönetmeliklere uygun olarak yapıldığı bildirildi. Raporda ayrıca, uçuş rotasının detaylı analizi sonucunda helikopterin önceden belirlenen rotasında ilerlediği ve uçuş sırasında rotasından sapmadığı belirtildi.

Düşen helikopterden geriye kalan motor, güç aktarma sistemleri, yakıt sistemleri ve elektronik ekipmanlar gibi parçalar ve sistemler, Savunma Bakanlığı uzmanlarınca kapsamlı bir şekilde test edildi. Kazaya yol açabilecek herhangi bir kusura rastlanmadığı dile getirildi.

Helikopterin sabatoj veya saldırı sonucu düşmediği doğrulandı

Adli tıp kurulu da helikopter kazası sonucu ölenlerin bedenleri üzerinde toksikolojik ve patolojik testler yapıldığını açıklarken, sonuçlarda herhangi bir şüpheli bulguya rastlanmadığını bildirdi.

Soruşturmada ayrıca sabotaj veya helikopterin saldırı ve savunma sistemleri, siber saldırılar veya manyetik alanlar ve lazerler tarafından hedef alınması ihtimalinin de olmadığı belirtildi.

Reisi ve beraberinde İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile diğer üst düzey yetkililer, 19 Mayıs'ta helikopterlerinin Azerbaycan sınırına yakın dağlık bir bölgede düşmesi sonucu hayatını kaybetmişti.

Rapor aşağıdaki şekilde yayınlandı

1 - Helikopterin satın alındığı ve kullanılmaya başlandığı tarihten kazanın meydana geldiği ana kadar yapılan bakım ve onarımlar, ana ve önemli parçaların değiştirilmesi dahil olmak üzere incelendi ve tüm işlemlerin belirlenen standartlara uygun olarak yapıldığı tespit edildi.

 2 - Helikopterin son 4 yılda yapılan onarımları da uzmanlıkla incelendi ve yapılan işlemlerde herhangi bir sorun bulunmadı.

 3 - Cumhurbaşkanlığı tarafından talep edilen helikopterin tahsisi, görev tanımı ve helikopterin Tahran'dan Tebriz'e gönderilmesi, Tebriz Havalimanı'na yerleştirilmesi, yakıt ikmali, helikopterlerin bakımı, görev başlangıcı ve uçuşun devamı gibi görevle ilgili belgeler ve yazışmalar incelendi ve bunların talimatlar, yönetmelikler ve gerekli standartlarla uyumlu olduğu görüldü.

 4 - Tebriz'den Ağbend Köprüsü'ne, Kız Kalesi Barajı'na ve oradan da Tebriz Rafinerisi'ne kadar olan uçuş güzergahları ayrıntılı olarak incelendi ve helikopterin önceden belirlenmiş rotadan sapmadığı tespit edildi.

 5 - Helikopter pilotunun yanındaki el bilgisayarı (iPad) uzmanlar tarafından yeniden canlandırıldı ve bu cihazın verileri, helikopterin Tebriz'den Kız Kalesi Barajı'na ve oradan dönüş yolculuğu sırasında meydana gelen kazaya kadar önceden belirlenmiş rotaya uygun olarak hareket ettiğini gösterdi.

6 - Helikopterin kalan parçaları ve sistemleri (motorlar, güç ve yakıt sistemleri, elektronik, elektro-optik ekipmanlar) Savunma Bakanlığı Havacılık Sanayi Kurumu uzmanları tarafından test edildi ve helikopterin düşmesine neden olabilecek hiçbir arıza bulunmadı.

7 - Meteoroloji Kurumu'nun (mevcut hava durumu, tahminler ve olumsuz hava koşulları uyarıları) kaza gününden bir gün önce ve kaza günü için yaptığı tahminler uzmanlar tarafından incelendi ve olay günündeki hava koşulları ile uyumlu olduğu görüldü.

 8 - Helikopterin kabin içi ses kayıt sistemi (CVR) ve uçuş veri kaydedici (FDR) sistemine ait veriler analiz edildi ve bu sistemlerde de helikopter pilotu tarafından herhangi bir acil durum mesajı veya durumu bildirilmediği görüldü.

 9 - Adli tıp teknik komitesinin raporuna göre, şehitlerin vücutlarına yapılan toksikoloji ve patoloji testlerinde herhangi bir şüpheli bulguya rastlanmadı.

 10 - Helikopterin parçaları ve sistemleri uzmanlar tarafından incelendi ve parçalarda veya sistemlerde sabotaj belirtisi bulunmadı.

11 - Helikopterin saldırı ve savunma sistemleri, elektronik harp ve manyetik alan oluşturma veya lazer ile hedef alınma olasılığı uzmanlar tarafından incelendi ve bu olayların kazaya neden olduğu ihtimali reddedildi.

Bu raporun sonuç kısmında şu ifadeler yer almaktadır: 11 maddede belirtilen hususlar ve yapılan ayrıntılı uzman incelemeleri ve testler sonucunda, Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanlığı Yüksek Uzmanlık Kurulunun nihai görüşü şudur:

 Helikopterin düşmesinin ana nedeni, "ilkbahar mevsiminde bölgenin karmaşık iklim ve hava koşulları" ve helikopterin bir dağa çarpması ile sonuçlanan ani "yoğun ve yükselen sis tabakasının" oluşumudur.