Fransa'nın Cezayir'de işlediği insanlık suçları tekrar gündemde

Eski bir Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) yetkilisi tarafından parlamentoya sunulan ancak eski Meclis başkanı tarafından "Diplomatik gerekçelerle" rafa kaldırılan “Fransız sömürgeciliğinin suç haline getirilmesi”ni öngören yasa tasarısının yeniden gündeme alınması çağrısı yaptı.

Cezayir ve Fransa arasında kriz yaşanmasına neden olan ve Cezayir makamlarınca 10 yıl önce rafa kaldırılan tasarı, el-Mücahidin Örgütü tarafından da yeniden gündeme getirildi. İçinde bulundukları şartların, Fransız yetkililerle ortak bir "hafıza" dosyasının açılmasına ve “sömürgecilik suçu” kanun tasarısının yeniden canlandırılmasına imkân tanıdığına inanıyorlar.

El-Mücahidin Örgütü Genel Sekreteri Muhanned Ömer bin el-Hac ve Ulusal Halk Meclisi Başkanı Süleyman Şinnin, sömürgeciliğin suç haline getirilmesini öngören yasa tasarısını güncelleme ve Fransız işgalcilerinin işlediği suçlardan dolayı tazminat talep etme çağrısında bulundu.

Tasarı yeniden gündemde

Muhanned Ömer bin el-Hac yayımladığı bir açıklamada, Ulusal Halk Meclisi Başkanı Süleyman Şinnin’e seslenerek, "Fransız Parlamentosu'nun sömürgeciliği yücelten ve 2005'te onayladığı kanunla mücadele etme adına Cezayir meclisi tarafından hazırlanan ve Fransız sömürgeciliğinin despotizmini ve Cezayir halkına yönelik işlenen insanlık suçlarını açıkça ortaya koyan dosyanın yeniden açılması gerekir" dedi.

Paris, Cezayir’in şu anki iktidarına açıkça karşı çıkıyor ve Cezayir Genelkurmay Başkanı Ahmed Kayid Salih’a olan “düşmanlığını” dolaylı olarak ifade ediyor. Fransa’dan Kurtuluş Devrimi’nde “Mücahid” olan General Ahmed Kayid Salih’ın bağımsızlık sonrası “sömürge mirasına” karşı olduğunu da çok iyi biliyor.

Fransa, 2007-2012 yılları arasında, "sömürgeciliğin suç kabul edilmesi” yasa teklifini savunan çoğunluk partisi FLN’nin hamlelerini sınırlandırmak amacıyla, bütün kartlarını Buteflika’dan yana oynadı. Fransa, teklifin askıya alınmasını ve dondurulmasını sağladı.

Tasarının maddeleri

Yasa tasarısı, Fransa'nın özür dilemesini talep ediyor, Cezayir devlet kurumlarına Cezayirlilerin tarihi, siyasi ve mali haklarını Fransız devletinden tahsil etme sorumluluğunu yüklüyor.

Cezayir, bu dosyanın Paris için belli hassasiyetler içerdiğinin farkında, özellikle de maddi “tazminatlar” konusunda. Belki de El-Mücahidin Örgütü’nün önerisinin, Cezayir’in içişlerine müdahale etmek isteyen Fransa’ya baskı unsuru oluşturabileceği düşünülüyor. Cezayir makamlarının kanaati de bu yönde.

Cezayir’de bir web sitesi aracılığıyla Fransızca yerine İngilizceyi öncelemeye yönelik elektronik oylama başlatıldı. Ülke halkının yaklaşık yüzde 99'u İngilizce lehine "evet" oyu kullandı.

Bir milyon Cezayirli şehit oldu

Fransa 1830 yılında Cezayir’i işgal etti. 1962’de Cezayir bağımsızlığını kazanana kadar, Fransa, Cezayir’i Fransızlaştırmak için kültürel asimilasyon uyguladı 19.yy’ın sonlarında 1 milyon Fransız yerleşimci Cezayir’e yerleştirildi.

Birinci Dünya savaşından sonra Cezayir’de Fransız egemenliğine karşı milli bir mücadele yaşandı. Bağımsızlık mücadelesinde 1 milyon Cezayirli şehit oldu. Bu mücadelenin önderliğini ise Şeyh Abdullah Bin Badis yaptı.

Ajanslar