Libya'nın batısındaki en stratejik askeri nokta 'Vatiyye Hava Üssü'

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) askeri birliklerinin geçen pazartesi günü Trablus'tan Tunus sınırına kadar uzanan alanda kontrolü ele geçirmesinin ardından, söz konusu bölgelerden kaçan ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter milislerinden bazıları başkentin 140 kilometre güneybatısında yer alan Vatiyye Hava Üssü'ne sığındı.

Vatiyye Üssü'ndeki Hafter milislerine yönelik 15 Nisan'da UMH güçlerince birkaç hava saldırısı gerçekleştirildi. UMH'ye bağlı silahlı birliklerin sözcüsü Yarbay Muhammed Kununu, bu saldırıları doğrularken karşı tarafın verdiği zayiata ilişkin açıklama yapmadı.

UMH yetkilileri 25 Mart'ta başlatılan "Barış Fırtınası" operasyonu kapsamında üssü ele geçirdiklerini ve aralarında pilotların da bulunduğu 27 askeri esir aldıklarını açıklamıştı.

Ancak Hafter'in bölge komutanı Abdullah el-Hemeli de bir açıklama yaparak, saldırıyı püskürttüklerini ve üssün büyük kısmının hala kontrolleri altında olduğunu duyurdu.

Vatiyye Üssü'nün Libya'nın batısı için önemi

Ülkenin güneybatısındaki Cebel el-Garbi bölgesine bağlı Uceylat beldesi yakınlarında bulunan üsteki uçaklar, ülkenin batısısında hava güvenliğini sağlamanın yanı sıra özellikle de Trablus ve güneyindeki mevzileri bombalamak için kullanılıyordu.

Ağustos 2014'te Hafter milislerinin kontrolüne geçen Vatiyye'yi geri alabilmek için meşru hükümete bağlı Fecr-i Libya birlikleri 2016 yılına kadar üssün etrafında hazırlıklar yaptı. Nisan 2019'da kontrolü kısa süreli olarak sağlasa da daha sonra yeniden kaybetti.

Hafter milisleri Ağustos 2014'ten bu yana yaklaşık 6 yıldır üssü "Batı operasyonları komuta merkezi" olarak kullanıyor.

Libya'nın bütün batı bölgelerini kontrol altında tutabilen hava üssü, buradan kalkan savaş uçaklarının gerektiğinde Tunus ve Cezayir'de de yakıt ikmali olmadan operasyon yapabilmelerine imkan sağlıyor.

Amerikalılar tarafından 1942 yılında yapılan üs, 7 ile 10 bin asker kapasitesinde bir alt yapıya sahip. Libya'daki diğer askeri üsler önemini bulundukları şehirlerden alırken, Vatiyye kurulduğu bölgenin coğrafi özelliği ile ön plana çıkıyor.

Kaddafi döneminde Mirage 2000 savaş uçakları bulunuyordu

Kaddafi döneminde Vatiyye Üssü'nde, Fransız yapımı çok maksatlı Dassault Mirage 2000 savaş uçaklarının filosu bulunuyordu.

Arap Baharı isimli süreçte, 2011 yılındaki NATO müdahalesinde Vatiyye'de bulunan uçaklar, askeri mühimmat, hava savunma sistemleri ve radarlar imha edildi ancak alt yapı zarar görmedi.

Hafter milislerinin Libya'nın batı bölgeleri ile ilgili komuta merkezi, hala bu 50 kilometrekarelik alanda kurulan üste bulunuyor.

Üste uzun süre yetecek kadar yaşam malzemesinin saklanabileceği bir sistem var. Ayrıca gerektiğinde çatışma ve savunma için akaryakıt, silah ve mühimmat ikmaline de uzun süre ihtiyaç duyulmuyor.

Vatiyye'nin ele geçirilmesi UMH'nin güvenli bir üsse sahip olmasının yanında, Mitiga Havalimanına alternatif olarak başkentin batısındaki Zuvara Havaalanının da sivil uçuşlar için kullanılmasının önünü açacak.

Libya'yı takip eden bölge uzmanları, UMH'nin ülkenin batısında yeniden elde ettiği kazanımları koruyabilmesi için Vatiyye'de kontrolün sağlanmasının hayati önem taşıdığı, aksi takdirde üssün Hafter güçlerince büyük bir tehdit olarak tekrar faaliyete geçirilebileceği değerlendirmesinde bulunuyor.

AA