Fas’ta “Z Kuşağı” davasında ağır cezalar: 2100 gözaltı, 15 yıl hapis
Fas’ta “Z Kuşağı” protestolarına katılan gençlere verilen ağır hapis cezaları tepkilere yol açtı. İnsan hakları örgütleri adil yargılama koşullarının ihlal edildiğini belirtirken, gençlik hareketi yeni protestolar için hazırlık yapıyor.
Fas’ın güneyindeki Agadir kentinde görülen davada, “Z Kuşağı Tutukluları” olarak bilinen dosyada dört gence 15 yıl hapis cezası verilmesi ülkede büyük yankı uyandırdı.
Agadir Ceza Mahkemesi ayrıca bir kişiye 12 yıl, 31 kişiye 10 yıl, üç kişiye 6 yıl ve iki kişiye 5 yıl hapis cezası verdi. Cezalar, Kliâa, Ait Amira, Tiznit ve Taroudant bölgelerinden gelen gençleri kapsıyor.
Fas İnsan Hakları Derneği’nin (AMDH) yayımladığı ön rapora göre, bu cezalar yargılamaların başlangıcından bu yana verilen en ağır hükümler oldu. 22 Ekim itibarıyla 240 kişi mahkûm edilirken, toplam gözaltı sayısı 2100’ü aştı. Bunların 330’unu çocuklar oluşturuyor. Yaklaşık 1400 kişi mahkemeye sevk edilirken, 1000 tutuklu hâlen cezaevinde bulunuyor.
AMDH Başkanı Suad Brahma, “Birçok dava adil yargılanma şartlarını taşımıyor. Bazı tutuklamalar tamamen rastgele yapıldı ve protestolarla ilgisi olmayan kişiler de gözaltına alındı” dedi.
Arap21’in edindiği bilgilere göre, davalar sadece “gösteri” veya “şiddet” suçlamalarıyla sınırlı kalmadı; sosyal medya paylaşımları nedeniyle de cezalar verildi. Üniversite öğrencisi Muhammed Bzigh, “kışkırtıcı” sayılan gönderileri yüzünden 5 yıl hapis cezası aldı. Benzer nedenlerle 3 ila 4 yıl arasında cezalar verilen başka gençler de bulunuyor.
Dernek, çocukların ağır suçlamalarla yargılanmasının hem anayasaya hem de uluslararası sözleşmelere aykırı olduğunu belirtti. Ayrıca video kayıtları veya dijital paylaşımlar üzerinden süren tutuklamaların, ülkede “giderek derinleşen bir insan hakları krizini” yansıttığını vurguladı.
AMDH, gençlik protestolarının güvenlikçi yöntemlerle değil, “diyalog ve sosyal politikalar” aracılığıyla ele alınması gerektiğini savundu.
“Sesini Arayan Bir Nesil”
Gözlemcilere göre, “Z Kuşağı” davası, devlet ile dijital çağda yetişen gençler arasında büyüyen uçurumu gösteriyor. Uzmanlar, “Devletin bu yeni kuşakla nasıl iletişim kuracağı belirleyici olacak; cezalandırma politikası yalnızca öfkeyi derinleştirir” değerlendirmesinde bulundu.
Bu arada, kısa bir ara veren “Z Kuşağı 212 Hareketi”, hafta sonunda yeniden sokağa çıkacağını açıkladı. Hareket, “onur, adalet ve hesap verebilirlik” talebiyle gösterilerini sürdürecek. Ayrıca hükümetle ekonomik bağları olduğu iddia edilen 12 markaya karşı ülke çapında boykot kampanyası başlatıldı.
