Dünya nüfusunun yüzde 40'ı ana dilinde eğitimden yoksun

Dünya nüfusunun yalnızca yüzde 6'sı, günümüze kadar gelmeyi başaran 4 bin civarında yerel dili ayakta tutuyor, yüzde 40'ı ise ana dilinde eğitimden yoksun.

Dünya nüfusunun yüzde 40'ı ana dilinde eğitimden yoksun

Dünya genelinde 6 bin civarında dil konuşulurken, her 10 dilden 4'ü yok olma tehlikesi altında. Birleşmiş Milletler verilerine göre her ay iki dilin yok olduğu düşünüldüğünde ise yaşatılmaya çalışılan dillerin de yakın gelecekte unutulması kaçınılmaz.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü olan UNESCO'nun hazırladığı Tehlikedeki Diller Atlası'na göre Türkiye'de 3 dil çoktan yok oldu; Kapadokya Yunancası, Mlahso, Ubıhça yakın geçmişte ölen diller arasına girdi. Çok az sayıda kişi tarafından da olsa halen konuşulan 15 dil ise tehlike altında.

Türkiye'de 15 dil yok olmak üzere

UNESCO'nun Dünyada Tehlikedeki Diller Atlası'na göre Türkiye'de 15 dil tehlike altında, en az 4'ü yakın gelecekte yok olma riski ile karşı karşıya.

Atlasta 4 kategoriye ayrılan diller şöyle:

'Güvensiz' kategorisindeki diller: Abhazca, Adige, Kabar-Çerkes ve Zazaca (Kirmancki)

Açıkça tehlikede: Abazaca, Hemşince, Lazca, Pontus Yunancası, Çingene dilleri, Süryaniceye benzeyen Suret, Batı Ermenicesi

Ciddi tehlikede: Gagavuzca, Ladino, Turoyo

Kritik boyutta tehlikede: Hertevin

'Güvensiz' kategorisine, çocukların konuşabildiği ancak konuşulma alanı aile ortamı gibi kısıtlanmış diller giriyor.

'Açıkça tehlikede' kategorisini çocukların söz konusu dili ana dili olarak öğrenemediği diller oluşturuyor.

'Ciddi tehlikedeki diller' listesindeyse yaşlı neslin konuştuğu, orta neslin anladığı fakat 3'üncü nesle aktarılmayan diller yer alıyor.

'Kritik boyutta tehlikede' olanlarsa yalnızca büyük anne ve büyük baba gibi yaşlı neslin nadir olarak konuştuğu diller.

Euronews