Dünya genelinde hava kirliliği giderek artıyor
Fosil yakıt kullanımı, sera gazlarının yoğunluğu ve atmosferdeki karbondioksit seviyesinin artışı... Bunlar sadece iklim değişikliğinin değil, hava kirliliğinin de başlıca sebepleri. Hava kirliliği insan hayatını en çok kısaltan dış etmenlerden.
Koronavirüs salgınının ilk başladığı dönemde küresel çapta uygulanan sokağa çıkma yasakları çevreyi olumlu etkiledi. Ancak uzun süren salgın döneminde ekonominin canlandırılması amacıyla önlemlerin hafifletilmesi ve daha agresif üretim anlayışı ibreyi tersine çevirdi.
Bilim insanları, insan ömrünü de kısaltan hava kirliliği ile mücadelede, özellikle ulaşım ve ısınma alanlarında atılabilecek adımlara dikkati çekiyor.
Hava kirliliğini azaltmanın yolları aranıyor
Bunların arasında; Avrupa'daki bir çok şehrin merkezine girişte egzoz vergisi alınması, hız limitleri ve tek-çift plaka uygulamaları bulunuyor.
Madrid ve Paris'te, havayı kirleten araçların yasaklanmasının kirliliği yüzde 20'ye kadar azaltabileceği görüldü.
Bu kentlerde, toplu taşımanın ücretsiz olması ve bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması da hava kirliliği ile mücadelede alınan önlemler arasında.
Çin endüstri sektöründe düzenlemeye gitti
Bir başka örnek de Çin'in başkenti Pekin...
Pekin Kış Olimpiyat Oyunlarının başlamasına günler kala, hava kirliliği endişesi yaşanıyor.
Oyunların kirli hava koşullarında yapılabileceği yönündeki uyarılar üzerine çözüm arayışlarına başlandı.
Olimpiyatların düzenleneceği Pekin ve Hebei eyaletine özel önlem alma yetkisi verildi. Hava kirliliğine yol açan sanayi tesislerine kısıtlama getirilmesi gündemde.
Endüstri sektöründeki düzenlemeler, kentteki kirliliğin azaltılmasına yüzde 40 ila 60 katkı sağladığı tahmin ediliyor.
Pekin'de, hava kirliliğine yol açan fosil yakıtların kullanıldığı bir başka alan da ısınma.
ABD'de yakıt kullanımı sınırlandırması
Amerika Birleşik Devletleri'nin batısında bir çok yerleşim yerinde odun ve türevlerinin yakılması kısmen yasak.
California'da yakıt kullanımına getirilen sınırlama etkisini sağlık alanında da gösterdi. Yaşlılarda kalp rahatsızlıkları yüzde 7 ila 17 azaldı.
Uzmanlar insan hayatını kısaltan dış etmelerin başında gelen hava kirliliğinin azaltılmasının ortalama yaşam süresini 2 yıl uzatabileceğini belirtiyor.
Bosna Hersek'te ölümlerin yaklaşık yüzde 20'si hava kirliliğine bağlı
Bosna Hersek'te "Eko Akcija" Derneği Sözcüsü Anes Podic, hava kirliliğinin sadece Saraybosna ile sınırlı olmadığının altını çizerek "Neredeyse Bosna Hersek'te bütün şehirler aynı sorunla mücadele etmeye çalışıyor. Saraybosna'nın yanı sıra Banyaluka, Tuzla ve Zenitsa, hava kirliliğinin en fazla hissedildiği şehirler arasında yer alıyor." açıklamasını yaptı.
Podic, Dünya Bankası'nın Bosna Hersek'te hava kirliliğine bağlı ölümlerin yıllık 3 bin 400, Avrupa Çevre Ajansı'nın da 5 bin civarında olduğunu belirlediğini ifade ederek "Bu sayılar çok fazla. Neredeyse Bosna Hersek'te yaşanan ölümlerin yüzde 20'si hava kirliliğine bağlı nedenlerden kaynaklanıyor." dedi.
