Çevreciler tepkili: "Avrupa, Afrika'yı yakıt istasyonuna çevirmek istiyor"
Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısıyla derinleşen enerji kriziyle baş edemeyen Avrupa ülkelerinin, Afrika'da yenilenebilir enerji çözümlerini desteklemek yerine kısa vadeli doğalgaz yatırımlarını ön plana almasından endişe ediliyor.
Avrupa Birliği'nin (AB) doğalgazda Rusya'ya bağımlılıktan kurtulma planları ağırlıklı olarak Norveç'in kaynaklarına ve ABD'yle Katar gibi ülkelerden tankerlerle gelecek sıvılaştırılmış doğalgaza (LNG) dayanıyor.
Başka seçenek de, Senegal ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti gibi Afrika ülkelerindeki büyük doğalgaz ve petrol rezervleri. Ancak çevre aktivistleri ve uzmanlar, doğalgaz yatırımlarının kısa vadede ihracat gelirlerini artırsa bile, Afrika'nın yoksul ülkelerine uzun vadeli, sürdürülebilir ve çevre dostu enerji altyapısı sağlamayacağına dikkat çekiyor.
İklim değişikliği araştırma grubu İklim Eylem Takipçisi (Climate Action Tracker-CAT), doğalgaza artan ilginin, küresel ısınmayı Paris Anlaşması hedefleri uyarınca azaltma çabasına "ciddi tehdit" oluşturduğunu duyurdu. Kuruluş, 14 Kasım'da açıkladığı raporda, fosil yakıt yatırımlarının sonunun yaklaştığına dikkat çekerek, Afrika ülkeleri için güneş enerjisine yatırım yapmanın daha uygun olacağını kaydetti.
Mısır'da 6-18 Kasım arasında yapılan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'na (COP27) katılan Kenya merkezli düşünce kuruluşu Power Shift Africa'nın direktörü Mohamed Adow, AFP'ye şöyle konuştu:
Avrupa, Afrika'yı kendi yakıt istasyonuna çevirmek istiyor. İklim değişikliğine yol açan zenginler dünyasının ayak izlerini takip etmek istemiyoruz... Enerji yoksulluğumuza gerçekten çözüm aramanın yolu, Afrika kıtasının inanılmaz büyüklükteki yenilenebilir enerji potansiyelini açığa çıkarmaktır.
Diğer yandan, Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, yaklaşık 100 devlet ve hükümet yetkilisine hitap ederken, Afrika ülkelerinin kalkınmak için her yatırıma ihtiyaç duyduğunu vurguladı:
Kalkınma sürecimize zarar verecek kararlar yerine, adilane ve dürüstçe yeşil dönüşümden yanayız.
Senegal'in doğalgaz kaynaklarına ilgi gösteren ülkelerin başında, Rusya'ya enerji bağımlılığında ilk sıralarda yer alan Almanya geliyor.
Afrika Petrol Üreticileri Örgütü Genel Sekreteri Omar Farouk Ibrahim de Afrika halklarının acilen enerjiye ihtiyaç duyduğunu belirterek karbon salımının kıtada düşük olduğunu savundu:
Afrika'da elektriğe hiç ulaşamayan 600 milyon kişi var. Afrika'da 900 milyon kişi ev içinde yemek pişirmek için modern enerji imkanlarına sahip değil.
Çevre aktivisti ve avukat Thuli Makama, "Tarih gösterdi ki Afrika ülkelerinde madencilik kalkınmaya yol açmadı" diyerek bu teze karşı çıktı.
BloombergNEF'in geçen hafta açıkladığı rapora göre, 2021'de dünya genelinde yenilenebilir enerjiye yapılan 434 milyar dolarlık yatırımın sadece yüzde 0,6'sı Afrika ülkelerine yöneldi.
Bu arada, kömür üretimi yüzünden, dünyanın en çok sera gazı salımı yapan 13. ülkesi Güney Afrika'daki enerji dönüşümü için Fransa ve Almanya 600 milyar euro yatırım sözü verdi.
Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, geçen yıl aldıkları 8.5 milyar dolarlık çevre yardımlarının sadece yüzde 2,7'sinin hibe, gerisinin kredi borcu olduğuna dikkat çekti.
