Arnavutluk, Tiran'da Vatikan benzeri bir mikrodevlet kurmaya hazırlanıyor

Arnavutluk'ta Başbakan Edi Rama, başkent Tiran'da Bektaşi tarikatı için Vatikan benzeri bir devlet kurulacağını açıkladı. Arnavutluk hükümeti, Başbakan Rama'nın duyurduğu bu bağımsız Müslüman devletinin dinî hoşgörüyü artırmasını ve muhafaza etmesini hedefliyor.

Bektaşi dergahının Türkiye'den Arnavutluk'a taşınmasının 95'inci yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen törende konuşan Rama, "Bektaşilerin öyküsü, başlı başına, kutsal makam Dünya Bektaşi Merkezi'ne Vatikan benzeri bir statü verilmesi için zorlayıcı bir çağrıdır" açıklamasında bulundu.

Böylesi bir adımın Arnavutluk'un egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit etmeyeceğini savunan Rama; duvarları, polisi, ordusu ya vergi sistemi olmayan ve tüm ziyaretçilerini "Bölmek için değil, birleşmek için buradayız" mottosuyla karşılayan bir ruhani devlet kurmayı planladıklarını söyledi. Rama, Dünya Bektaşi Merkezi'ni bu şekilde tüm dinlerden ve milliyetlerden insanların ziyaret edeceği uluslararası bir cazibe merkezine dönüştürebileceklerini belirtti.

Arnavutluk tarihindeki rolünü övdüğü Bektaşileri "korunması gereken bir milli vasiyet" olarak tanımlayan Rama, böyle bir devlet kurulmasına karşı çıkanların korkmasını gerektirecek bir durum olmadığını belirtti.

"Arnavutluk bir üniter devlettir, yani bir federal devlet değildir" diyen Rama, başkent Roma'da Vatikan gibi bir mikrodevlet bulunmasına rağmen İtalya'nın da hâlen bir üniter devlet olduğunu vurguladı.

Parlamento onayı gerekiyor

Rama, söz konusu planın ne zaman hayata geçirileceği konusunda bilgi vermedi. Olası bir adımın Arnavutluk parlamentosu tarafından da onaylanması gerekiyor.

Arnavutluk Başbakanı Rama, Bektaşi tarikatı için bir mikrodevlet kurulmasına yönelik planı geçen Eylül ayında kamuoyuyla paylaşmıştı. Başkentin doğu kısmında böyle bir devlet kurulmasının planlandığını duyuran Rama'nın açıklamaları, Arnavutluk kamuoyunda tartışmalara yol açmıştı.

Adını 13'üncü yüzyılda yaşayan Hacı Bektaş Veli'den alan, 16'ncı yüzyılın başında Balım Sultan tarafından kurumsallaştırılan ve Aleviliğin temel esaslarına dayanan Bektaşi tarikatının dergahı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün tekke ve zaviyeleri kapatmasının ardından 1930'da Arnavutluk'a taşındı. Bektaşi Dergahı daha önce Nevşehir'deki Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi'ndeydi.

Arnavutluk nüfusunun yaklaşık yüzde 10'unu Bektaşiler oluşturuyor. Bölge ülkelerinden Kosova ve Kuzey Makedonya'da da ciddi sayıda Bektaşi yaşıyor.

DW