ABD'nin Afgan Ordusuna 83 milyar dolarlık yatırımı Taliban'a kaldı

ABD'nin 20 yıl boyunca 83 milyar dolar harcayarak eğittiği ve donattığı Afgan güvenlik güçleri, ülkede bazı yerlerde tek bir kurşun bile atmadan hızla ve tamamen çöküşe sürüklendi. Bu ortamda ABD’nin Afgan ordusunu inşa etmek için yaptığı yatırımlardan en çok Taliban faydalandı. Taliban sadece siyasi güç elde etmekle kalmadı, aynı zamanda ABD'nin tedarik ettiği silah, cephane, helikopter ve diğer askeri teçhizatı da ele geçirdi.

Taliban, Afgan güvenlik güçlerinin bölgesel merkezleri savunmayı başaramaması üzerine çeşitli modern askeri ekipmanları ele geçirdi. Taliban, şaşırtıcı bir hızla vilayet başkentlerini, askeri üsleri ve hafta sonunda ülkenin başkenti Kabil'i kontrolu altına almasıyla birlikte savaş uçakları gibi daha büyük kazanımlar da elde etti.

ABD Savunma Bakanlığı'ndan adının açıklanmasını istemeyen bir yetkili, Taliban'ın eline geçen ABD'nin Afgan güvenlik güçleri için tedarik ettiği askeri malzeme miktarının çok büyük olduğunu doğruladı. Afgan güvenlik güçlerinin bazı yerlerde savaşmak yerine araçlarını ve silahlarını Taliban'a teslim etmesi, ABD ordusu ve istihbarat dairelerinin yanlış değerlendirmesinin bir sonucu olarak yorumlanıyor. 

ABD'nin sürdürülebilir bir Afgan ordusu ve polis gücü oluşturmayı başaramaması ve bu kuvvetlerin çöküşünün nedenleri, askeri uzmanlarca uzun yıllar boyunca araştırılacak.

ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, hafta başında, "Parayla irade satın alamazsınız. Liderlik niteliğini satın alamazsınız" şeklinde konuşmuştu.

Emekli Tuğgeneral Lute, "Savaş ilkesi hep geçerlidir, manevi etkenler maddi etkenlere egemendir. Moral, disiplin, liderlik, birlik ve bütünlük ruhu gibi etkenler, asker sayısı ve ekipman miktarından daha belirleyicidir. Biz Afganistan'a dışarıdan gelenler olarak malzeme sağlayabiliriz, ancak soyut, manevi etkenleri sadece Afganlar'ın kendileri sağlar" dedi. 

Daha az sayıda, daha az gelişmiş silahlara sahip olan ve hava gücü bulunmayan Taliban militanları, Afgan güvenlik birimleri karşısında daha etkin olduğunu gösterdi. ABD istihbaratının Taliban'ın elinde bulundurduğu bu üstünlüğün kapsamını anlayamadığı belirtiliyor.

‘’Hayalet askerlere para ödendi’’

Afganistan'da ordu oluşturma çabalarının ABD Savunma Bakanlığı'nın Afgan askerlerin maaşlarını ödeyecek kadar Amerika'ya bağımlı olduğu biliniyordu. Ancak bu paralar çoğunlukla yolsuzluk yapan subaylara ve para akışını sağlamak için kayıtlarda tahrifat yaparak "hayalet askerler" yaratan hükümet yetkililerinin cebine gitti.

ABD'nin Afganistan'ı yeniden inşa etmek için harcadığı 145 milyar doların yaklaşık 83 milyar doları, ordu ve polis güçlerini kurmak ve sürdürmek için harcandı. Bu veri, ABD Kongresi tarafından kurulan, 2008 yılından bu yana Afganistan'daki savaşı takip eden kuruma ait. ABD, söz konusu 145 milyar doların yanısıra 2001 yılı Ekim ayında Afganistan'ı işgaliyle başlayan savaşta 837 milyar dolar harcadı.

Son 20 yılda Afgan güçleri için yapılan 83 milyar dolarlık yatırım, ABD Piyade Güçleri'nin tamamının geçen yılki bütçesinin neredeyse iki katı tutarında. 83 milyar dolar aynı zamanda ABD'nin 40 milyon vatandaşı için geçen yıl ayırdığı gıda yardımlarından biraz fazla.